Η διεκδικητική συμπεριφορά σχετίζεται με την υπεράσπιση του εαυτού μας. Αυτό συνεπάγεται ότι πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε ποια είναι τα δικαιώματά μας για να μπορέσουμε να τα υπερασπιστούμε με τη βασική προϋπόθεση του σεβασμού των δικαιωμάτων των άλλων.
Έτσι λοιπόν η διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας σημαίνει ότι παραδεχόμαστε τις προσωπικές μας δυνατότητες και αδυναμίες, τις προσωπικές μας ανάγκες, αναλαμβάνουμε τις συνέπειες των πράξεων μας και παράλληλα αποδεχόμαστε και παραδεχόμαστε τα δικαιώματα των άλλων.
Διεκδικητική συμπεριφορά – Τα πιο βασικά δικαιώματα μας όσον αφορά τις διαπροσωπικές σχέσεις είναι τα εξής:
- Να λέμε “όχι” χωρίς να νιώθουμε ενοχές
- Να λέμε “δεν ξέρω”, “δεν καταλαβαίνω”, “δε με ενδιαφέρει” χωρίς να νιώθουμε ενοχές
- Να αλλάζουμε γνώμη
- Να κάνουμε λάθη για τα οποία αναλαμβάνουμε την ευθύνη
- Να έχουμε την προσωπική μας γνώμη και τα δικά μας συναισθήματα τα οποία θα εκφράζουμε όταν είναι απαραίτητο
- Να επιλέγουμε ποιον και πότε θα βοηθήσουμε
- Να έχουμε προσωπικές στιγμές
- Να ζητάμε από τους άλλους κατανοώντας παράλληλα την πιθανότητα να μας αρνηθούν
Για να διεκδικήσουμε με σωστό τρόπο τα παραπάνω δικαιώματα θα πρέπει να ακολουθήσουμε τα εξής βήματα:
- Χρήση επιχειρημάτων όπου θα δηλώνουμε ξεκάθαρα τί ζητάμε, τί θέλουμε, πώς νιώθουμε
- Χρήση θετικών εκφράσεων, οι οποίες δεν προκαταβάλλουν τον άλλο αρνητικά
- Αποφυγή άσκησης αρνητικής κριτικής στην προσωπικότητα του ατόμου, αλλά στη συμπεριφορά του
- Αποφυγή ασαφειών και χρήση συμπυκνωμένου λόγου
- Σε περίπτωση μη αποδοχής των θέσεων μας από άλλους, επαναλαμβάνουμε το μήνυμά μας με ψυχραιμία και ηρεμία και διαπραγματευόμαστε εφόσον έχουμε εκ των προτέρων αποφασίσει τι είναι αυτό που μας συμφέρει
Η διεκδικητική συμπεριφορά είναι μια δεξιότητα που μας βοηθά σημαντικά στη διαχείριση της καθημερινότητάς μας, στην καλύτερη επικοινωνία με τους συνανθρώπους μας.
Πηγές: Kennerley (1995)